“Số 10’’ cổ điển, những tiền vệ kiến thiết lối chơi tưởng chừng đã tuyệt chủng trong làng bóng đá hiện đại đang hồi sinh mạnh mẽ ở Ligue 1 mùa giải năm nay.
Các đội bóng tại Ligue 1 mùa giải năm nay, sở hữu nhiều cầu thủ chơi ở vị trí số 10” cổ điển như: Angelo Fulgini ở Angers, Farid Boulaya ở Metz hay Gael Kakuta ở Lens… tất cả đều mang đến những hiệu ứng tích cực cho đội bóng chủ quản. Đây liệu có phải là xu hướng hay mang tính chất hiện tượng tại Ligue1 mùa giải năm nay?
Đất lành cho “số 10”
Bóng đá Pháp trong quá khứ từng là mảnh đất lành cho những tiền vệ dẫn dắt lối chơi. Trong màu áo ĐT Pháp, Michel Platini, Zinedine Zidane chính là những “đại sứ rực rỡ nhất”cho mẫu số 10. Còn tại giải VĐQG Pháp, những cầu thủ Brazil khoác áo PSG như Valdo, Rai, Ronaldinho…, rồi những Enzo Scifo, Safet Susic, Glenn Hoddle, Corentin Martins,… đã tô điểm vẻ đẹp đặc biệt cho vị trí tiền vệ kiến thiết. Gần đây hơn từng có Yoann Gourcuff, Javier Pastore, Dimitri Payet. Còn hiện tại, có ít nhất 3 đội Ligue 1 chơi với số 10 thực thụ. Không ít đội khác vẫn dùng số 10 trong một số hoàn cảnh nhất định.
Ba đội bóng vẫn đang chơi với số 10 đích thực tại Ligue 1 gồm: Lens với Kakuta (10 bàn, 5 kiến tạo), Angers với Fulgini (5 bàn, 2 kiến tạo) và Metz với Boulaya (5 bàn, 5 kiến tạo). Mỗi trường hợp lại xuất phát từ những hoàn cảnh khác nhau.
Số 10 cổ điển đích thực
Kakuta vốn được đào tạo như một cầu thủ chạy cánh. Nhưng rồi khi trở lại Ligue 1, đặc biệt từ lúc khoác áo đội bóng khởi nghiệp Lens của anh vào Hè 2020. Kakuta được HLV Franck Haise “trao chìa khóa mở lối chơi” trong sơ đồ 3-4-1-2. Anh lập tức tỏa sáng, trở thành “trái tim” của đội bóng. “Tôi từng biết nhiều đội bóng, nơi mà các cầu thủ không chuyền bóng cho nhau. Còn tại đây, mọi người đều được đặt trong điều kiện tốt nhất. Đối với số 10, đó là điều kiện tuyệt vời để tạo mối liên lạc với các tiền đạo. Và lúc đấy, các hậu vệ đối phương thật khốn khổ”, Kakuta nhấn mạnh về vai trò hiện tại của anh tại Lens.
Trường hợp của Boulaya có phần hơi khác. Anh từng chơi số 10 tại Clermont mùa 2015/16. Nhưng rồi lại bị đẩy lên đá trung phong tại Metz trong hai mùa 2018/19 (hạng Nhì) và 2019/20 (Ligue 1). Tuy nhiên, sang mùa này, tuyển thủ Algeria được HLV Frederic Antonetti đưa trở lại vị trí số 10 sở trường. “Boulaya biết tạo nên những điều khác biệt. Cậu ấy biết khi nào nên chuyền và khi nào cần sút.
Cậu ấy luôn là người rất quan trọng vì phẩm chất kỹ thuật và sự sáng tạo mang lại cho đội nhà”, HLV Antonetti cho biết. Ở Angers, Fulgini được chơi ở vị trí số 10 vào năm 2018 sau khi Gilles Sunu ra đi. Đứng giữa việc phải thay đổi lối chơi hoặc tìm ra một số 10 mới. HLV Stephane Moulin (dẫn dắt Angers từ năm 2011) chọn cách thứ 2. Và ông đã thành công với Fulgini.
“Số 10” vẫn phù hợp với bóng đá hiện đại
Và không biết liệu có phải là tình cờ, cả ba đội bóng nói trên chỉ là những CLB rất khiêm tốn. Nhưng lại đang sở hữu những thứ hạng trong mơ tại giải VĐQG Pháp 2020/21. Tân binh Lens đang chễm chệ ở vị trí thứ 5. Đồng thời tràn ngập cơ hội bước ra sân khấu châu Âu ở mùa tới. Metz và Angers đang xếp trên nhiều tên tuổi một thời của bóng đá Pháp như Reims, St.Etienne, Bordeaux hay Nantes. Đồng thời chẳng phải lo lắng đến cuộc chiến trụ hạng.
Họ đã ít nhiều thành công với những số 10 của riêng mình. Cựu danh thủ Pháp Alain Giresse cho rằng hiện tượng này là đáng mừng. Vì nó cho thấy số 10 vẫn phù hợp với bóng đá hiện đại. Tất nhiên nó đòi hỏi cầu thủ đóng vai số 10 phải hoàn thiện kỹ năng hơn ngày xưa rất nhiều.
Trong quá khứ, Giresse từng là một trong những cầu thủ điều tiết nhịp độ trận đấu, dẫn dắt lối chơi, kiến tạo tình huống tại Bordeaux, Marseille và cả ĐT Pháp ở những năm 1970-1980. “Số 10 đã phần nào dần biến mất khỏi nhiều đội bóng. Nhưng tại Ligue 1 thì không.
Không chỉ là con số trên lưng áo đơn thuần. Số 10 là cầu thủ quan trọng của đội bóng với hàng loạt phẩm chất và khả năng của mình. Số 10 luôn đặt dấu ấn lên lối chơi, là một người khéo léo, sáng tạo, rê bóng, chuyền bóng, có thể chơi bóng ngắn, dài, phục vụ cho đối tác, ghi bàn… Tôi rất mừng khi có nhiều đội bóng Ligue 1 vẫn sống tốt với số 10 thực sự”, Giresse nhấn mạnh.
PSG hiện không có “số 10”
Nhận xét về lối chơi hiện tại của PSG. Cựu danh thủ Alain Giresse cho rằng đội bóng của HLV Mauricio Pochettino dù đã quay về với sơ đồ 4-2-3-1 nhưng không có “số 10” thực sự. “Chúng ta không thể phủ nhận vai trò kiến thiết lối chơi của Neymar. Nhưng cậu ấy chưa đủ để phục vụ tập thể. Neymar vẫn chơi bóng khá ích kỷ. Marco Verratti có tố chất của một tiền vệ dẫn dắt lối chơi. Nhưng cậu ấy cần cải thiện khả năng ghi bàn mỗi khi hàng công đội nhà rơi vào bế tắc”, Giresse phân tích.
Giải VĐQG Pháp từng ngập tràn “số 10”
Trong những năm 70-80 của thế kỷ trước, hầu hết các CLB Pháp đều sở hữu một tiền vệ kiến thiết (số 10 cổ điển) như Jean Petit ở Monaco, Henri Michel ở Nantes, Francis Piasecki ở Strasbourg, Claude Papi ở Bastia, Platini ở Nancy, Jean-Michel Larque ở St Etienne, Jean-Marc Guillou ở Nice, Bernard Genghini ở Sochaux, Giresse ở Bordeaux hay Gerge Chiesa ở Lyon. Đặc điểm chung khác của những số 10 này là họ đều từng khoác áo ĐT Pháp.
“Ở vị trí số 10, tôi được tự do di chuyển. Tôi sẵn sàng dâng cao tấn công. Để tiếp cận gần nhất khung thành đối phương; tạo cơ hội cho đồng đội hoặc tự mình dứt điểm ghi bàn”. Angelo Fulgini (Angers)
Sự thay đổi của số 10 hiện đại
Anchor Man là một kiểu tiền vệ phòng ngự chơi ngay trước hàng hậu vệ; có chức năng càn quét thu hồi bóng mà đại diện ưu tú đầu tiên là Makelele. Theo sự vận động của trái bóng tròn, các đội bóng giờ đây chơi thận trọng hơn và ngày càng có nhiều Makelele mới ra đời với nhiệm vụ bắt chết các số 10. Với lượng đất diễn cực kì chật chội, định nghĩa số 10 lúc này được mở rộng ra hơn so với trước.
Mesut Ozil là một trong những số 10 xuất sắc hiếm hoi vẫn còn chơi hộ công thuần tuý, dù Joachim Low và Arsene Wenger đã từng đưa anh sang biên trái. Yaya Toure, Wayne Rooney và Lionel Messi là những cầu thủ mà vị trí của họ cực kì khó gọi tên. Xuất phát điểm của Toure là một tiền vệ trung tâm, với Rooney là tiền đạo, còn Messi khởi nghiệp với vị trí tiền đạo cánh.
Và khu vực di chuyển cùng với vai trò của họ bây giờ không giống với những số 10 đời cũ: Rooney bao quát toàn mặt sân nhờ yếu tố thể lực sung mãn, Toure giống một tiền vệ con thoi (box-to-box), còn Messi đá cực kì không cố định – anh xuất hiện ở mọi điểm nóng, bất kể là ở trung lộ hay ở hai cánh.
Nguồn: Bongdaplus.vn